Абай (Ибраһим) Құнанбаев Құнанбайұлы (1845-1904) — ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен.

Ұлы ақын, композитор, саясаткер, ағартушы, қазақтың реалистік жаңа жазба әдебиетінің негізін қалаушы.

Ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты Арғын ішіндегі Олжай батырдан басталады. Олжайдан Айдос, Қайдос, Жігітек есімді 3 ұрпақ тарайды. Бұлардың әрқайсысы кейін бір-бір рулы ел болып кеткен. Айдостың Айпара деген әйелінен: Ыргызбай, Көтыбақ, Топай.

Ана айтқанындай, шынында, бұлардың ішінде Ыргызбай ортасынан оза шауып, ел басқарған. Ыргызбайдан Үркер, Мырзатай, Жортар, Өскенбай тарайды. Өскенбай шаруаға жайлы, билікке әділ кісі болғандықтан, Ісің адал болса Өскенбайға бар,арам болса Ералыға бар” деген мәтел сөз қалған.Өскенбайдың әйелі Зердеден Құнанбай туады.

Бірақ бұл оқуын әрі жалғастыра алмай, небәрі 3 жылдан соң оның мұсылманша да, орысша да оқуы аяқталады. Абайдың басқа балалардан алымдылығын аңғарған Құнанбай оны елге шақырып алып, өз жанына ертіп, әкімшілдік-билік жұмыстарына араластырмақ болады. Сөйтіп 13 жастағы Абай ел ісіне араласады.

Қара сөздер (01-қара сөз)

---

Қара сөздер (02-қара сөз)

---

Қара сөздер (03-қара сөз)

---

Қара сөздер (04-қара сөз)

---

Қара сөздер (05-қара сөз)

---

Қара сөздер (06-қара сөз)

---

Қара сөздер (07-қара сөз)

---

Қара сөздер (08-қара сөз)

---

Қара сөздер (09-қара сөз)

---

Қара сөздер (10-қара сөз)

---

Қара сөздер (11-қара сөз)

---

Қара сөздер (12-қара сөз)

---

Қара сөздер (13-қара сөз)

---

Қара сөздер (14-қара сөз)

---

Қара сөздер (15-қара сөз)

---

Қара сөздер (16-қара сөз)

---

Қара сөздер (17-қара сөз)

---

Қара сөздер (18-қара сөз)

---

Қара сөздер (19-қара сөз)

---

Қара сөздер (20-қара сөз)

---

Қара сөздер (21-қара сөз)

---

Қара сөздер (22-қара сөз)

---

Қара сөздер (23-қара сөз)

---

Қара сөздер (24-қара сөз)

---

Қара сөздер (25-қара сөз)

---

Қара сөздер (26-қара сөз)

---

Қара сөздер (27-қара сөз)

---

Қара сөздер (28-қара сөз)

---

Қара сөздер (29-қара сөз)

---

Қара сөздер (30-қара сөз)

---

Қара сөздер (31-қара сөз)

---

Қара сөздер (32-қара сөз)

---

Қара сөздер (33-қара сөз)

---

Қара сөздер (34-қара сөз)

---

Қара сөздер (35-қара сөз)

---

Қара сөздер (36-қара сөз)

---

Қара сөздер (37-қара сөз)

---

Қара сөздер (38-қара сөз)

---

Қара сөздер (39-қара сөз)

---

Қара сөздер (40-қара сөз)

---

Қара сөздер (41-қара сөз)

---

Қара сөздер (42-қара сөз)

---

Қара сөздер (43-қара сөз)

---

Қара сөздер (44-қара сөз)

---

Қара сөздер (45-қара сөз)

---

Үкімет билігіндегі сенатқа шағым пікір

---

Ал, сенейін, сенейін

---

Ала қойлар

---

Асау той, тентек жиын, опыр-топыр

---

Бақа мен өгіз

---

Бородино

---

Дұға

---

Есек пен бұлбұл

---

Жалау

---

Жартас

---

Жолға шықтым бір жым-жырт түнде жалғыз

---

Жүректе көп қазына бар, бәрі жақсы

---

Кең жайлау - жалғыз бесік жас балаға

---

Күнді уақыт итеріп

---

Көңілдің күйі тағы да

---

Ленский сөзінен

---

Менің сырым, жігіттер, емес оңай

---

Ой

---

Онегин сөзі

---

Онегиннің сипаты

---

Онегиннің Татьянаға жазған хаты

---

Онегиннің Татьянаға жауабы

---

Онегиннің өлердегі сөзі

---

Піл мен қанден

---

Татьяна сөзі

---

Татьянаның Онегинге жазған хаты

---

Теректің сыйы

---

Шайтан

---

Шегіртке мен құмырсқа

---

Ғашықтық іздеп тантыма

---

Қанжар

---

Қарға мен бүркіт

---

Қарға мен түлкі

---

Қарға мен түлкі

---

Қасиетті дұға

---

Әм жабықтым, әм жалықтым

---

Әншілер

---

Вадим

---

Ескендір

---

Масғұт

---

Әзім әңгімесі

---

Домбыраға қол соқпа

---

Дүйсенқұлға

---

Дүтбайға

---

Ем таба алмай

---

Ерекше естен кетпес қызық қайда?

---

Есіңде бар ма жас күнің

---

Есек

---

Жігіт сөзі

---

Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат

---

Жаз

---

Жазғытұры

---

Жалын мен оттан жаралып

---

Жаманбаланың баласы өлгенде

---

Жапырағы қуарған ескі үмітпен

---

Жарқ етпес қара көңілім не қылса да

---

Жастықтың оты жалындап

---

Жастықтың оты, қайдасың

---

Жасымда ғылым бар деп ескермедім

---

Жақсылыққа

---

Желсіз түнде жарық ай

---

Жүрегім менің қырық жамау

---

Жүрегім, нені сезесің

---

Жүрек — теңіз, қызықтың бәрі — асыл тас

---

Жүректе қайрат болмаса

---

Заман ақыр жастары

---

Интернатта оқып жүр

---

Кім екен деп келіп ем түйе қуған

---

Кейде есер көңіл құрғырың

---

Келдік талай жерге енді

---

Күйісбайға

---

Күлембайға

---

Күн артынан күн туар

---

Күшік асырап, ит еттім

---

Көжекбайға

---

Көзімнің қарасы

---

Көзінен басқа ойы жоқ

---

Көк ала бұлт сөгіліп

---

Көк тұман — алдыңдағы келер заман

---

Көкбайға

---

Көкбайға

---

Көлеңке басын ұзартып

---

Көңіл құсы құйқылжыр шартарапқа

---

Көңілім қайтты достан да, дұшпаннан да

---

Малға достың мұңы жоқ малдан басқа

---

Мен боламын демеңдер

---

Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін

---

Мен сәлем жазамын

---

Мәз болады болысың

---

Назарға

---

Нұрлы аспанға тырысып өскенсің сен

---

Ойға түстім, толғандым

---

Осы қымыз қазаққа

---

Патша құдай, сыйындым

---

Разаққа

---

Рахымшалға

---

Сабырсыз, арсыз, еріншек

---

Сап, сап, көңілім, сап, көңілім!

---

Сағаттың шықылдағы емес ермек

---

Сегіз аяқ

---

Сен мені не етесің?

---

Сенбе жұртқа, тұрса да қанша мақтап

---

Соры қалың соққы жеген пышанамыз

---

Сүйсіне алмадым, сүймедім

---

Сұм дүние тонап жатыр, ісің бар ма?

---

Сәулең болса кеудеңде

---

Тайға міндік

---

Өлсем, орным қара жер сыз болмай ма?

---

Тоты құс түсті көбелек

---

Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы

---

Қыс

---

Әлифби өлеңі

---

Туғызған ата ана жоқ

---

Ғабидоллаға

---

Шоқпардай кекілі бар, қамыс құлақ

---

Шығыс ақындарынша

---

Түбінде баянды еңбек егін салған

---

Тұлпардан тұғыр озбас шабылса да

---

Фзули, Шәмси, Сәйхали

---

Шәріпке

---

Ысытқан, суытқан

---

Ғалымнан надан артпас ұққанменен

---

Ғашықтық, құмарлықпен – ол екі жол

---

Ғашықтың тілі - тілсіз тіл

---

Ғылым таппай мақтанба

---

Қажымас дос халықта жоқ

---

Қалың елім, қазағым, қайран жұртым

---

Қалқам-ай, мен үндемей жүремін көп

---

Қансонарда бүркітші шығады аңға

---

Қара қатынға

---

Қараша, желтоқсан мен сол бір-екі ай

---

Қартайдық, қайрат қайтты, ұлғайды арман

---

Қартайдық, қайғы ойладық, ұйқы сергек

---

Қатыны мен Масақбай

---

Өкінішті көп өмір кеткен өтіп

---

Қақтаған ақ күмістей кең маңдайлы

---

Қор болды жаным

---

Қуанбаңдар жастыққа

---

Қуаты оттай бұрқырап

---

Қыз сөзі

---

Қызарып, сұрланып

---

Қыран бүркіт не алмайды, салса баптап

---

Құлақтан кіріп, бойды алар

---

Құр айғай бақырған

---

Ұяламын дегені көңіл үшін

---

Әйелің - Медет қызы, аты Ырым

---

Әсемпаз болма әрнеге

---

Әуелде бір суық мұз – ақыл зерек

---

Өзгеге, көңілім, тоярсың

---